contactgegevens
APOTHEEK VELGHE
Zottegemstraat 24
9688 Schorisse
T. 055 45 56 81
info@apotheekvelghe.be

APOTHEEK VELGHE RONSE
Peperstraat 19
9600 Ronse
T. 055 21 26 72
ronse@apotheekvelghe.be
› Dementie

Hoe merk ik het?

  • Toenemende vergeetachtigheid
  • Persoonlijkheidsveranderingen

Hoe werkt het?

Dementie houdt in een geleidelijke achteruitgang van het geestelijk functioneren. Deze achteruitgang is een gevolg van een aantasting van het hersenweefsel. Meestal is het een ziekte van de oudere mens (veelal tussen de 70 en 80 jaar) maar sommige vormen van dementie komen ook op jongere leeftijd voor. Het eerste wat opvalt bij dementie is dat het geheugen achteruitgaat, vooral het korte termijn geheugen. Dat betekent dat u snel vergeet wat u net gedaan hebt, waar u iets neergezet hebt, wat u net gezegd hebt. Op een gegeven moment wordt dat zo erg dat het lastig wordt. Het wordt moeilijker gewone dingen te doen: zoals eten koken (u laat het aanbranden of vergeet het gas), een boodschappenlijstje opstellen; u verliest uw interesses, volgt het nieuws niet meer. U begrijpt het allemaal niet meer zo. Anderen zeggen dat u verandert: u kunt bijvoorbeeld agressiever zijn dan voorheen of erg achterdochtig. Schrijven en rekenen worden moeilijk. Langzaamaan verergeren deze verschijnselen: u weet niet meer welke dag van de week het is, welke maand, welk jaar. U weet niet meer waar u bent. U verwaarloost uzelf en uw huis. U hebt minder controle over uw gevoelens en emoties, u verliest het gevoel voor wat wel en niet kan (in onderbroek over straat lopen, een verzorgster in haar achterste knijpen). U herkent uw naasten niet meer, eerst uw kleinkinderen, dan uw kinderen, uiteindelijk ook uw echtgeno(o)t(e). Geleidelijk dooft de geest verder uit. U wordt bedlegerig, wordt incontinent, eet niet meer, spreekt niet meer en komt tenslotte te overlijden.

Hoe ontstaat het?

Zoals gezegd: er zijn vele vormen van dementie, enkele tientallen zelfs. De meest voorkomende is de ziekte van Alzheimer. Hierbij hoopt zich een bepaald eiwit op in de hersenen (amyloid). Hierdoor en door de reactie van het lichaam hierop worden de hersencellen steeds verder beschadigd. De laatste jaren wordt steeds meer bekend van dit proces. Een andere vorm noemen we vasculaire dementie of multi-infarct dementie. Vasculair betekent dat het met de bloedvaten te maken heeft: geleidelijk aan raken steeds meer bloedvaatjes in de hersenen verstopt waardoor steeds meer hersencellen geen bloed meer krijgen en afsterven. Dan zijn er nog enkele minder vaak voorkomende soorten waarbij direct de hersenen aangetast worden. Maar ook ziekten elders in het lichaam kunnen een beeld van dementie veroorzaken: suikerziekte, schildklierziekten, vitaminetekorten, nierziekten. Ook psychische aandoeningen, met name depressiviteit bij ouderen, kunnen zich voordoen in de gedaante van een dementie. Dementie is niet direct erfelijk, maar van sommige vormen van dementie kan gezegd worden dat de kans dat u eraan gaat lijden wat groter is als u nabije familie hebt met die aandoening.

Hoe ga ik er zelf mee om?

Niet zoveel. De meeste vormen van dementie laten zich niet beïnvloeden door aanpassing van de levensstijl. Ter geruststelling het volgende: alle lichaamsfuncties nemen af met het vorderen van de leeftijd. Ook het geheugen. Dat u met het vorderen van de jaren vergeetachtiger wordt hoeft helemaal niet te betekenen dat u lijdt aan een beginnende dementie. Meer waarschijnlijk is dat er sprake is van een gewoon verouderingsverschijnsel.

Hoe gaat de arts er mee om?

Zodra het vermoeden bestaat dat u lijdt aan een vorm van dementie zullen enkele onderzoeken plaatsvinden: bloedonderzoek om een behandelbare, lichamelijke oorzaak voor de dementie op te sporen of uit te sluiten. Een neuropsychologisch onderzoek waarbij wordt nagegaan hoe het staat met het geheugen, rekenen, schrijven of u probleempjes kunt oplossen, voorwerpen herkent. Een EEG en een hersenscan kunnen soms aanvullende informatie verschaffen. Is er een behandelbare oorzaak ( een depressie, vitaminetekort) dan wordt de behandeling gestart. Is sprake van een niet behandelbare vorm

Wetenschappelijk nieuws

Hoge bloeddruk vaker belangrijke oorzaak dementie. Ongeveer een derde van de patiënten met dementie had de ziekte kunnen voorkomen door gezonder te leven en rekening te houden met vermijdbare risicofactoren zoals roken, diabetes en hoge bloeddruk. Met name de invloed van een te hoge bloeddruk is de afgelopen jaren steeds groter geworden. Dat presenteren onderzoekers van het Erasmus MC vandaag op de internationale Alzheimer Association Conference in Washington op basis van gegevens van het grootschalige bevolkingsonderzoek Erasmus Rotterdam Gezondheid Onderzoek (ERGO) in Rotterdam. Ook zijn de resultaten zojuist gepubliceerd in wetenschappelijk tijdschrift BMC Medicine. Dementie wordt wereldwijd een steeds groter probleem doordat mensen steeds ouder worden en daardoor een grotere kans op dementie hebben. Dat roken, diabetes en een hoge bloeddruk een negatieve bijdrage leveren is al langer bekend, maar voor het eerst hebben onderzoekers van het Erasmus MC onderzocht hoeveel deze factoren bijdragen aan de ziekte en of de bijdrage van deze risicofactoren is veranderd de afgelopen decennia. “Dat is belangrijk om te weten, omdat dementie daarmee nog gerichter voorkomen kan worden”, zegt Arfan Ikram, neuro-epidemioloog van de afdeling Epidemiologie van het Erasmus MC. “Maar liefst een derde van de mensen die dementie krijgt, kan dementie voorkomen door de leefstijl aan te passen.” Hij presenteert de uitkomsten van het onderzoek naar de gezondheid van bijna 10.000 ouderen in de Rotterdamse wijk Ommoord vandaag op de internationale Alzheimer Association Conference in Washington. Uit het onderzoek blijkt dat de invloed van de vermijdbare risicofactoren groter is geworden. Ook is er een verschuiving van deze factoren. Ikram: “25 jaar geleden speelden met name roken en een laag opleidingsniveau de grootste rol en diabetes, cholesterol en hoge bloeddruk een kleinere rol bij de ontwikkeling van dementie. Gezamenlijk verklaarden deze risicofactoren toen bij 23 procent van de patiënten dementie. Uit een analyse over de laatste jaren blijkt nu dat dit aandeel is gestegen tot 30 procent. Met 16 procent is een te hoge bloeddruk de grootste boosdoener, gevolgd door een lage opleiding. Mensen die een hoge opleiding hebben genoten, hebben minder kans op dementie. Een hoge opleiding vermindert de gevolgen die de ziekteprocessen hebben op het mentaal functioneren. Er is eigenlijk meer reservecapaciteit om de gevolgen van de ziekte op te vangen. Ook speelt diabetes nog steeds een rol. Dit betekent dat er meer ruimte is om dementie te voorkomen.” De onderzoekers zijn opgetogen over het feit dat roken en cholesterol geen grote rol meer spelen in het onderzoek. Dit is volgens hen mede veroorzaakt door betere voorlichting, preventie en behandeling. Ikram: “Die waarden vinden we niet meer terug in ons onderzoek. Toen we 25 jaar geleden met ERGO begonnen, rookte 30 procent van de deelnemers, nu nog maar 10 procent. Daarnaast slikken de deelnemers die later met het onderzoek zijn gestart meer cholesterolverlagers dan de mensen die tien jaar eerder hun leeftijd hadden. Dit bewijst dat dementie te voorkomen is door de leefstijl aan te passen. En wat mensen zelf kunnen doen is hun bloeddruk in de gaten houden en zo nodig verlagen om zo de kans op dementie te verkleinen.” De ERGO-studie, internationaal ook wel bekend als de Rotterdam Study, volgt meer dan 15.000 ouderen in de Rotterdamse wijk Ommoord van 45 jaar en ouder en bestaat dit jaar 25 jaar. Voor dit onderzoek vergeleken de onderzoekers een groep ouderen die vanaf 1990 meedeed met een groep die in 2000 begon, beiden over een looptijd van tien jaar. Door mensen van dezelfde leeftijd van beide groepen te vergelijken, zagen de onderzoekers welke risicofactoren afzonderlijk en tezamen een rol spelen bij dementie. De publicatie in wetenschappelijk tijdschrift BMC Medicine staat online gepubliceerd.

Delier