contactgegevens
APOTHEEK VELGHE
Zottegemstraat 24
9688 Schorisse
T. 055 45 56 81
info@apotheekvelghe.be

APOTHEEK VELGHE RONSE
Peperstraat 19
9600 Ronse
T. 055 21 26 72
ronse@apotheekvelghe.be
› Bloedarmoede

Hoe merk ik het?

  • Bleekheid.
  • Kortademigheid bij inspanning.
  • Duizeligheid.
  • Hartkloppingen

Hoe werkt het?

Anemie betekent een te laag gehalte aan rode bloedkleurstof (hemoglobine) in het bloed. Hemoglobine zorgt voor het transport van zuurstof door het lichaam. In de longen bindt het zuurstof aan zich en in de weefsels geeft het de zuurstof weer af aan de cellen. In de kern van het hemoglobinemolecuul zitten ijzermoleculen die een belangrijke rol spelen bij het binden van de zuurstof. Hemoglobine bevindt zich in de rode bloedcellen. Deze worden geproduceerd in het beenmerg. Vooral in het bekken, de wervels en de ribben. Rode bloedcellen hebben een beperkte levensduur: na gemiddeld drie maanden worden ze afgebroken in de lever en de milt. De afbraakstoffen worden door de lever als gal uitgescheiden naar de darm. Het ijzer uit het hemoglobine wordt echter bewaard en opnieuw gebruikt bij de aanmaak van nieuwe rode bloedcellen. Het hemoglobinegehalte is niet bij iedereen gelijk. Bij vrouwen ligt het lager dan bij mannen. Bij kleine kinderen is het vaak wat lager, in de zwangerschap ook. Het is het hemoglobine dat het bloed zijn rode kleur geeft. Iemand met weinig hemoglobine heeft weinig rode bloedkleurstof en is dus bleek. Als de bloedarmoede geleidelijk ontstaat kan een mens zonder veel klachten nog lang goed functioneren.

Hoe ontstaat het?

Er zijn veel mogelijke oorzaken voor bloedarmoede. IJzergebrek is de bekendste en komt ook het meeste voor. Als er in het lichaam onvoldoende ijzer beschikbaar is kan er niet voldoende hemoglobine worden aangemaakt en ontstaat bloedarmoede. IJzergebrek kan ontstaan doordat onvoldoende ijzer wordt opgenomen door een onvolwaardige voeding. Vaker echter door bloedverlies. Meestal is er sprake van een heel geleidelijk bloedverlies. Vrouwen hebben in hun vruchtbare levensfase iedere maand wat bloedverlies. Er kan continu een gering bloedverlies plaatsvinden vanuit het maagdarmkanaal. Het bloedverlies kan ook plaatsvinden tijdens een operatie of bij een bevalling. Ook uit een maagzweer kan een heftige bloeding ontstaan als daarin een groot bloedvat wordt aangetast. Behalve tekort aan ijzer kan ook tekort aan vitamines bloedarmoede veroorzaken. Dan zijn er nog een aantal aandoeningen die bloedarmoede tot gevolg hebben: reuma, chronische nierziekten, leukemie en een aantal erfelijke aandoeningen. De laatste, maar niet onbelangrijkste groep van veroorzakers van bloedarmoede zijn bijwerkingen van sommige medicijnen.

Hoe ga ik er zelf mee om?

Het belangrijkste wat u zelf kunt doen is te zorgen voor een volwaardig dieet. Dat houdt in dat u gevarieerd eet, voldoende vezels gebruikt in de vorm van groente, fruit, peulvruchten en volkoren producten. Schuw dierlijke producten niet, maar beperk u ook daarin: 100 gram vlees per dag is voldoende.

Hoe gaat de arts er mee om?

Vermoedt u aan bloedarmoede te lijden, raadpleeg dan uw arts. Met een simpel vingerprikje kan hij vaststellen of er inderdaad sprake van is. Zo ja, dan zal hij met u nagaan wat de oorzaak daarvan zou kunnen zijn: eet u wel goed? Zijn er maagdarmproblemen? Is de menstruatie erg hevig? Het verdere beleid van de arts is afhankelijk van de ernst van de bloedarmoede en van wie tegenover hem zit. Dat kan variëren van het voorschrijven van ijzertabletten en voedingssupplementen (vitamine B12 en/of foliumzuur) tot bloedtransfusies en ziekenhuisopname.

Wetenschappelijk nieuws

Doorbraak in onderzoek kan sleutel zijn tot aanpak van erfelijke bloedziekten
Onderzoekers van Erasmus MC hebben een doorbraak geboekt in het onderzoek naar erfelijke bloedarmoede, waarbij zuurstof in het bloed niet goed wordt getransporteerd. De onderzoekers hebben ontdekt dat ze het zuurstoftransport mogelijk kunnen verbeteren door een bepaald bloedeiwit te bewerken. Ze hebben dit ontdekt dankzij een Maltese familie met een afwijking aan dit eiwit. Dat maken ze bekend in het augustusnummer van het toonaangevende tijdschrift Nature Genetics. De doorbraak opent perspectieven voor de behandeling van mensen met erfelijke bloedarmoede. Wereldwijd worden er elk jaar 300.000 nieuwe patiënten geboren. Ook in Nederland komt erfelijke bloedarmoede steeds vaker voor. Het gaat hierbij vooral om mensen (en hun kinderen) afkomstig uit landen rond de Middellandse zee. Zij lijden aan chronische bloedarmoede en moeten regelmatig bloedtransfusies ondergaan. Onder erfelijke bloedarmoede vallen ernstige aandoeningen als sikkelcelziekte en thalassemie. Bij sikkelcelziekte vervormen rode bloedcellen, wat kan leiden tot verstopte bloedvaten. Ook kan de afwijking schade aan organen veroorzaken. Bij thalassemie werken de rode bloedcellen niet goed en worden ze sneller afgebroken, waardoor patiënten ernstige bloedarmoede krijgen. Het Erasmus MC heeft voor deze patiënten inmiddels een speciale sikkelcel polikliniek.
De doorbraak in het onderzoek is mede te danken aan een Maltese familie. Bij veel leden van deze familie is het bloedeiwit KLF1 minder actief. Dat eiwit regelt de aanmaak van de zuurstoftransporteur hemoglobine. De afwijking bij de familie blijkt een gunstig bijeffect te hebben: hun bloed kan beter zuurstof opnemen en transporteren. Die ontdekking kan de sleutel zijn tot een betere behandeling van erfelijke bloedarmoede. "Als patiënten hetzelfde KLF1-eiwit zouden hebben als de Maltese familie, zou hun zuurstoftransport dus verbeteren. Dat zou de symptomen van hun ziekte sterk verminderen. Ze zouden mogelijk een leven kunnen leiden zonder bloedtransfusies", zegt Sjaak Philipsen, onderzoeker op de afdeling Celbiologie van Erasmus MC. Bij de Maltese familie werkt de aanmaak van hemoglobine net als bij ongeboren baby"s. Omdat baby"s zuurstof uit het bloed van hun moeder moeten halen, maken ze een vorm van hemoglobine aan die sterker bindt aan zuurstof dan volwassen hemoglobine. Als het bloedeiwit KLF1 minder actief is (zoals bij de Maltese familie), komt er meer "baby-hemoglobine" (HbF) in het bloed. Daardoor verbeteren de opname en het transport van zuurstof. Het is de onderzoekers al gelukt om in het laboratorium het eiwit in menselijke cellen zo te veranderen dat het dezelfde eigenschappen vertoont als het eiwit van de Maltese familie. Dit is een grote doorbraak waar wetenschappers wereldwijd al jaren naar uit kijken. Philipsen: "Het is gelukt dankzij de toepassing van nieuwe technieken. Vijf jaar geleden hadden we dit resultaat nog niet kunnen behalen. Vervolgonderzoek moet uitwijzen of het ook lukt om het eiwit bij patiënten zo te wijzigen dat de zuurstofopname en transport verbeteren."