Hoe merk ik het?
- Vaak nog geen
- Kouwelijkheid
- Trage ontlasting
- Wat opgezet gelaat.
- Pasteuze huid, bros haar
Hoe werkt het?
Onder stofwisseling verstaat men het biochemische proces in het lichaam waarbij voedingsstoffen (glucose en vetten, soms ook eiwitten) worden omgezet in warmte en energie. Dit proces vindt plaats in alle cellen van het lichaam. Op sommige momenten is de stofwisseling in bepaalde cellen verhoogd. Bijvoorbeeld in spiercellen, tijdens inspanning of in de hersencellen, als je hard nadenkt. In alle cellen is echter continu een minimum niveau aan stofwisseling aanwezig. Dit noemen we de Basale Stofwisseling. Het niveau van de basale stofwisseling wordt beheerst vanuit de hersenen. Ligt het niveau te laag, dan wordt in de pijnappelklier of hypofyse, onder aan de hersenen, meer van een stofje aangemaakt, het TSH. Dit TSH komt via de bloedstroom in de schildklier (bij het strottenhoofd) terecht en spoort deze aan meer schildklierhormoon (thyroxine) te produceren. Het thyroxine komt ook weer in de bloedsomloop terecht en verhoogt in alle cellen in het lichaam het stofwisselingsniveau. Ligt de stofwisseling te hoog, dan daalt het TSH gehalte en dus ook de thyroxineproductie. Soms is de maximale thyroxineproductie van de schildklier niet voldoende. Dan daalt de basale stofwisseling in het lichaam. We spreken dan van een hypothyreoïdie (hypo betekent laag). Is er een geringe hypothyreoïdie dan merken we daar weinig van. Is het meer uitgesproken, dan krijgen we klachten, op allerlei gebied: we worden wat trager, de ontlasting gaat moeizamer, de stem gaat meer kraken, het haar wordt bros. Het gezicht raakt wat opgezet, de huid wordt dik, schilferig. We worden kouwelijk: de verwarming moet altijd omhoog. Het cholesterolgehalte in het bloed stijgt. Als het thyroxinegehalte erg laag blijft en er wordt niets aan gedaan dan raakt het leven bedreigd: de temperatuur daalt, het hart verzwakt en decompensatio cordis volgt.
Hoe ontstaat het?
Alle in Nederland geboren baby's krijgen in de eerste veertien dagen na de geboorte een hielprik. Daarbij wordt wat bloed afgenomen voor onderzoek op een aantal aangeboren ziektes. Congenitale hypothyreoïdie zit daar ook bij. Als een dergelijk patiëntje wordt ontdekt, dan wordt onmiddellijk begonnen met het dagelijks toedienen van thyroxine. Daarmee kan het kind zich volledig normaal ontwikkelen. Later in het leven verkregen hypothyreoïdie ontstaat vaak na een ontsteking van de schildklier. We kennen twee vormen: een meer acute, de ziekte van de Quervain en een meer chronische, de ziekte van Hashimoto. Tijdens het ontstekingproces is er meestal sprake van een te snelle werking van de schildklier (hyperthyreoïdie), maar naderhand dooft de schildklierfunctie langzaam uit. Ook de behandeling van een hyperthyreoïdie (zie daar) kan leiden tot een te trage werking van de schildklier.
Hoe ga ik er zelf mee om?
U kunt zelf niet veel doen.
Hoe gaat de arts er mee om?
De ziekte wordt vaak ontdekt bij bloedonderzoek nadat u zich met vage klachten bij uw arts hebt gemeld. Het typische beeld van een hypothyreoïdie zien we niet veel meer. Omdat de kans groot is dat u een hypothyreoïdie krijgt na een schildklierontsteking of na een behandeling voor hyperthyreoïdie wordt de schildklierfunctie na het doormaken van een dergelijke aandoening nog jarenlang regelmatig gecontroleerd. De behandeling is erg eenvoudig: het ontbrekende schildklierhormoon kan eenvoudig per tablet worden toegediend. Wel is het zaak de dosering slechts zeer geleidelijk te verhogen. Zeker als de aandoening al geruime tijd bestaat en zeker bij bejaarden. Plotselinge overschakeling naar een normaal stofwisselingsniveau kan anders teveel zijn voor het hart.
