contactgegevens
APOTHEEK VELGHE
Zottegemstraat 24
9688 Schorisse
T. 055 45 56 81
info@apotheekvelghe.be

APOTHEEK VELGHE RONSE
Peperstraat 19
9600 Ronse
T. 055 21 26 72
ronse@apotheekvelghe.be
› Jicht

Hoe merk ik het?

  • Rood gewricht, pijnlijk bij bewegen
  • Meestal is het basisgewricht van de grote teen aangedaan; in principe kan het elk gewricht treffen

Hoe werkt het?

Bij jicht is er sprake van een acute ontsteking van één of meerdere gewrichten. Meestal doet het basisgewricht van de grote teen erg pijn en is het gevoelig bij aanraken en bewegen. De huid over het gewricht is warm en rood. Onbehandeld zakt de gewrichtsontsteking vaak na enkele dagen tot weken spontaan af. Later kan het wel weer de kop opsteken. Soms gebeurt dat jaren later, maar soms ook wel enkele malen per jaar. Opvallend is dat we jicht vooral zien bij mannen met hoge bloeddruk, overgewicht en verhoogde bloedvetten (cholesterol).

Hoe ontstaat het?

De gewrichtsontsteking wordt veroorzaakt door kleine urinezuurkristallen die zich in het gewrichtskapsel hebben gevormd. Deze kristallen ontstaan doordat er een te hoog gehalte aan urinezuur in het bloed is. Bij patiënten die al langer last van jicht hebben zijn deze kristallen herkenbaar als knobbeltjes rond de gewrichten en in de oorschelpranden. Het urinezuurgehalte in het bloed raakt meestal verhoogd doordat de nieren niet goed werken en onvoldoende urinezuur uitscheiden. Dat kan "zomaar" gebeuren of onder invloed van bepaalde omstandigheden. Zo remt langdurig overmatig gebruik van alcohol de uitscheiding van urinezuur af. Ook bij gebruik van bepaalde plaspillen zien we het urinezuurgehalte in het bloed stijgen. Voeding heeft niet veel invloed. Soms is de aanmaak van urinezuur in het bloed sterk verhoogd. We zien dat bijvoorbeeld bij bepaalde soorten kanker. Bij chemotherapie worden veel cellen afgebroken en het celkernmateriaal wordt onder andere afgebroken tot urinezuur.

Hoe ga ik er zelf mee om?

Als u een jichtaanval hebt kunt u er op dat moment weinig aan doen. Op de langere termijn doet u er goed aan bij uzelf na te gaan of een te hoog alcoholgebruik misschien een rol zou kunnen spelen. Het is van belang voldoende te drinken: zeker twee tot drie liter per dag is aan te raden.

Hoe gaat de arts er mee om?

Raadpleeg altijd uw huisarts als u een acute gewrichtsontsteking hebt. Stelt deze de diagnose jicht, dan zal hij u een ontstekingsremmende pijnstiller (NSAID) voorschrijven. Aanvankelijk in een hoge dosering maar na een paar dagen in een lagere dosering. De pijn zakt daarop snel af. Mag u deze middelen om bepaalde redenen niet gebruiken of hebben ze onvoldoende effect, dan komt er een ander geneesmiddel in aanmerking: colchicine. Volg bij het gebruik hiervan goed de voorschriften op want het kan nogal wat bijwerkingen hebben, vooral op het maagdarmkanaal (braken, diarree). Helpt ook dat niet, dan kan u een ontstekingsremmend hormoon toegediend worden: per injectie in het gewricht of anders per tablet. Doen zich vaker jicht aanvallen voor dan komt het erop aan het urinezuurgehalte in het bloed te verlagen. Dit kan door de aanmaak van urinezuur te remmen met allopurinol of door de uitscheiding ervan in de nieren te stimuleren met benzbromaron. Een dergelijke behandeling kan in het begin leiden tot een toename van de jichtaanvallen. Deze aanvallen moeten dan weer worden behandeld zoals hierboven beschreven. Om die reden mag een urinezuur verlagende behandeling niet worden gestart tijdens of in de eerste weken na een jichtaanval.

Wetenschappelijk nieuws

Jicht

Jicht is een vaak voorkomende gewrichtsontsteking. Toch is er over de aandoening opvallend weinig bekend en doen er, ook onder medici, hardnekkige, onbewezen opvattingen over jicht de ronde. Huisarts Hein Janssens uit Lobith zette zijn verbazing hierover om in een proefschrift (UMC St Radboud, Nijmegen). Hij deed onder andere de medisch zeer relevante ontdekking, dat jicht vaak samengaat met hoge bloeddruk en hartvaatziekten. Verder ontwikkelde hij voor artsen een jichtcalculator, waarmee ze snel kunnen vaststellen of een patiënt jicht heeft. Tot slot vond hij in prednison een efficiënt pijnstillend middel, dat voor een groot deel van de jichtpatiënten veiliger is dan de gangbare middelen. Jicht manifesteert zich als een plotselinge, extreme pijn in een gewricht, heel vaak in een grote teen. De plaats van het aangedane gewricht is meestal rood en gezwollen. De pijn is zo hevig, dat het slachtoffer zich doorgaans acuut tot de huisarts wendt. Naar schatting maakt één tot twee procent van de Westerse bevolking tenminste eenmaal een aanval van jicht mee, mannen zeven tot negen maal vaker dan vrouwen. Jicht is al beschreven ten tijde van de Griekse arts Hippocrates. De oorzaak van de gewrichtsontsteking is geen bacterie of virus, maar een opeenhoping van kristallen van urinezuur in de gewrichtsvloeistof. Het bewijs dat iemand echt jicht heeft, is de aanwezigheid van urinezuurkristallen in de gewrichtsvloeistof. Hiervoor is het aanprikken van het pijnlijke gewricht nodig. Dit gebeurt alleen bij een reumatoloog. Negentig procent van de jichtpatiënten wordt echter niet door de reumatoloog, maar door de huisarts behandeld. Janssens ontdekte dat huisartsen geneigd zijn om een artritis die zich uitsluitend voordoet in één gewricht, te beschouwen als jicht, terwijl dit lang niet altijd het geval is. Daarom heeft hij een speciale jichtcalculator ontwikkeld. Met dit instrument, dat uit zeven items bestaat, kan elke huisarts gemakkelijk vaststellen, hoe groot de kans is dat de patiënt jicht heeft. De jichtcalculator is te vinden op de website van het UMC St Radboud. Gangbare middelen die huisartsen voorschrijven om de pijn bij jicht te bestrijden zijn de zogenoemde NSAID"s, zoals ibuprofen en naproxen. Deze hebben echter bijwerkingen, die gevaarlijk kunnen zijn voor ouderen of voor mensen met een hartvaatziekte of nierziekte. Janssens deed een gerandomiseerd geneesmiddelenonderzoek en ontdekte dat een korte kuur met prednison even goed werkt tegen jichtpijn als naproxen. Tegen een kortdurende prednisonkuur, maximaal vijf dagen, bestaan nauwelijks medische bezwaren, terwijl deze behandeling veel beter rekening houdt met de vaak belaste voorgeschiedenis van de, meestal oudere, jichtpatiënt. Daarom beveelt Janssens prednison als eerste-keusbehandeling aan. Eén van de "fabels" over jicht is, dat jicht een bijwerking zou zijn van plaspillen. Plaspillen worden voorgeschreven aan mensen met een hoge bloeddruk of een hartvaatziekte. Janssens ontdekte dat niet de plaspillen hier de boosdoener zijn, maar de relatie tussen jicht enerzijds en hoge bloeddruk en hartvaatziekten anderzijds. "Dit heeft twee belangrijke consequenties," zegt Janssens. "Om te beginnen moet iemand die plaspillen gebruikt en jicht heeft, vooral niet stoppen met die medicatie. Plaspillen zijn erg belangrijk voor de patiënten; ze hebben die nodig voor hun hoge bloeddruk of hartfalen. En in de tweede plaats moeten huisartsen beseffen dat iemand die zich meldt met jicht, grotere risico"s heeft op hartvaatziekten. Het zou dus goed zijn als huisartsen patiënten met jicht screenen op deze risico"s".

Jicht