Hoe merk ik het?
- Aanvallen van benauwdheid met piepende ademhaling
- Veel hoesten
- Snel kortademig
- Vaak bekend met allergieën
- Vaak astma, hooikoorts of eczeem in de familie
Hoe werkt het?
Kenmerkend voor astma zijn aanvallen van benauwdheid met een piepende uitademing. Zo'n plotselinge aanval kan worden veroorzaakt doordat de medicijnen zijn vergeten, de inhalatietechniek niet (meer) goed is of de patiënt opeens blootstaat aan een overmaat van prikkels. Iemand met astma is snel kortademig. De klachten verergeren vaak na contact met stoffen waarvoor de patiënt allergisch is. Ook na een verkoudheid, bij inspanning en bij temperatuurwisselingen kunnen de klachten flink toenemen. Vaak komen er in de familie astma of aan astma verwante aandoeningen zoals hooikoorts en eczeem voor. Sommigen zijn al vanaf hun jeugd met deze aandoening behept. Soms zijn mensen jarenlang (vrijwel) klachtenvrij om dan op latere leeftijd toch weer klachten te krijgen.
Hoe ontstaat het?
Astma ontstaat door een overgevoeligheid van de kleine luchtwegen. Deze kleine luchtwegen reageren sterk op allerlei prikkels. Ze vernauwen, het slijmvlies zwelt op en er is extra slijmvorming. Dit leidt ertoe dat de lucht nog maar met moeite kan passeren. De prikkels waarop de luchtwegen reageren zijn vaak allergische prikkels; bekend zijn de reacties op huisstofmijt, katten- en hondenharen, graspollen, enzovoort. Bijna altijd bestaat daarnaast ook een extra gevoeligheid voor meer algemene prikkels als rook, stof, temperatuurwisselingen, inspanning en, heel belangrijk, virusinfecties. Daardoor zie je bijna altijd dat de astma tijdens een verkoudheid verergert.
Hoe ga ik er zelf mee om?
Een astma-aanval ontstaat als reactie op een allergische of een a-specifieke prikkel. Als bekend is welke die prikkels zijn, is het zaak ze zoveel mogelijk te vermijden. Daarom: rook niet, neem geen huisdieren, houd uw woonomgeving zoveel mogelijk stofvrij. Het kan nodig zijn in huis ingrijpende maatregelen te nemen zoals zorgen voor gladde vloeren, zeker in de slaapkamer. Bij aangetoonde allergie voor huisstofmijt (bij 80 procent van de astmapatiënten) zijn allergeendichte hoezen om de matras en het dekbed effectief. Sport regelmatig. Met een adequaat gebruik van medicijnen is dat zeker mogelijk.
Hoe gaat de arts er mee om?
Uw huisarts kan de diagnose stellen aan de hand van uw klachten en van een longfunctietest. Deze test wordt herhaald nadat u een luchtwegverwijdend medicijn toegediend hebt gekregen. Als u werkelijk astma hebt zal de weerstand in de luchtwegen bij de tweede test veel kleiner blijken te zijn. Is de diagnose gesteld dan zult u medicijnen krijgen. Deze moeten worden opgezogen of geïnhaleerd. Zo komen ze in de luchtwegen terecht om daar hun werk te doen. Voordeel hiervan is dat met een lage dosering medicijn kan worden volstaan en dat de medicijnen elders in het lichaam nauwelijks effect hebben. Er zijn twee soorten medicijnen: luchtwegverwijders en ontstekingsremmers. Luchtwegverwijders hebben al na enkele minuten effect. U merkt dat het ademen meteen een stuk gemakkelijker gaat. Als u af en toe last hebt van benauwdheid kunt u deze middelen goed gebruiken. Hebt u meer last zodat u vrijwel dagelijks een of meer keer een luchtwegverwijder nodig hebt, dan kunt u beter overgaan op de ontstekingsremmers. Deze medicijnen laten de opgezette slijmvliezen slinken, verminderen de slijmvorming in de luchtwegen en zorgen ervoor dat de luchtwegen verwijden. Het zijn onderhoudsmedicijnen die u dagelijks moet gebruiken. Patiënten die ondanks hoge doseringen ontstekingsremmers en luchtwegverwijders niet klachtenvrij zijn, moeten door de longarts worden behandeld. Het beloop van astma valt niet te voorspellen. Sommigen hebben in hun jeugd last en groeien er later voor altijd overheen. Bij anderen zien we later in het leven toch weer verschijnselen optreden, soms opnieuw van astma, soms van eczeem of hooikoorts. Weer anderen houden hun leven lang astma.
